Γεια σας παιδιά
Πώς πάνε τα κουράγια; Αντέχουμε τον εγκλεισμό;;
Έχετε ακούσει για τα ρεύματα της θάλασσας; Ή αλλιώς τα θαλάσσια ρεύματα; Είμαι σίγουρος πως όταν κολυμπάτε στη θάλασσα κάποιες φορές θα έχετε νιώσει ένα κρύο ρεύμα νερού να "ξυρίζει" τα ποδαράκια σας
Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από ένα θαλάσσιο ψυχρό ρεύμα μικρής εμβέλειας, ίσα ίσα κάτω από τα πόδια μας.
Σωστά μαντέψατε ότι το θαλάσσιο ρεύμα είναι μια μετακίνηση μάζας νερού προς μια κατεύθυνση. Αν είναι στην επιφάνεια λέγεται επιφανειακό θαλάσσιο ρεύμα, αν όμως είναι στο βάθος της θάλασσας, τότε λέγεται βαθύ θαλάσσιο ρεύμα.
Υπάρχουν πολλές αιτίες δημιουργίας θαλάσσιων ρευμάτων. Η παλίρροια, η διαφορά πυκνότητας μεταξύ των θαλασσίων μαζών, ο άνεμος κλπ. Η σπουδαιότερη όμως αιτία που προκαλεί και τα δύο είδη ρευμάτων είναι η εξής: Η διαφορά θερμοκρασίας του νερού με τον πυθμένα. Και γιατί, παρακαλώ, ο πυθμένας να έχει άλλη θερμοκρασία; Μα φυσικά, όπως ίσως έχουμε ακούσει, ο στερεός φλοιός της γης "επιπλέει" ουσιαστικά πάνω σε ένα ρευστό υπόβαθρο που λέγεται μανδύας. Η θερμοκρασία του μανδύα πολλές φορές είναι υπερβολικά μεγάλη και αυτό δημιουργεί τάσεις εξόδου μιας ρευστής μάζας υλικού που λέγεται μάγμα. Η πίεση που ασκεί στο λεπτό φλοιό του πυθμένα πολλές φορές είναι τόσο μεγάλη που καταφέρνει και τρυπά τον πυθμένα και βγαίνει μέσα στο νερό δημιουργώντας υποθαλάσσιο ηφαίστειο. Τις περισσότερες φορές δεν βγαίνει προς τα έξω, πιέζει όμως πολύ τη φλούδα του πυθμένα και ανεβάζει πολύ τη θερμοκρασία τοπικά.Έτσι το νερό που ακουμπά κάτω θερμαίνεται και ανεβαίνει προς τα πάνω. Φυσικά αυτόματα ενεργοποιείται η διεργασία της κίνησης του επιφανειακού νερού προς τα κάτω σε μια ευρύτερη περιοχή. Να λοιπό πως δικαιολογούνται τα επιφανειακά και τα βαθιά θαλάσσια ρεύματα. Πολύ κατατοπιστικό είναι και το βίντεο που ακολουθεί:
γεωμαγειρεματα-εξηγηση θαλασσιων ρευματων
Αν θέλουμε να έχουμε μια αφ` υψηλού εικόνα για το πλήθος των θαλασσίων ρευμάτων στον πλανήτη, πολύ κατατοπιστικό είναι και το βίντεο που ακολουθεί:
Επίσης και η παρακάτω εικόνες:
Συνήθως στους μεγάλους ωκεανούς έχουμε κάποια ρεύματα που είναι σταθερά και με προβλεπόμενη κίνηση. Για παράδειγμα το ρεύμα του κόλπου του Μεξικού, το Golf Stream όπως λέγεται,που καθιστά τη βορειοδυτική Ευρώπη και ιδίως τη Βρετανία πολύ θερμότερη από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Γης που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Μία άλλη, αντίθετη περίπτωση είναι η Λίμα του Περού, όπου το κλίμα είναι δροσερότερο (υποτροπικό) από αυτό της τροπικής ζώνης στην οποία βρίσκεται, εξαιτίας της επιδράσεως του ρεύματος του Hubolt. Tα ωκεάνια ρεύματα διατρέχουν μεγάλες αποστάσεις και συνολικά δημιουργούν την παγκόσμια θερμική κυκλοφορία, που διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στο κλίμα πολλών περιοχών της γης.
Τώρα να ρωτήσω...υπάρχει κάποιο πρακτικό όφελος από την ύπαρξη αυτών των ρευμάτων;;
Φυσικά. Να τα αριθμήσουμε:
1. Η γνώση των επιφανειακών θαλάσσιων ρευμάτων είναι απαραίτητη για τη μείωση του κόστους των θαλασσίων μεταφορών, αφού το ταξίδι μέσα τους μειώνει το κόστος καυσίμου. Κατά την εποχή των ιστιοφόρων πλοίων, η γνώση αυτή ήταν ακόμα σημαντικότερη. Παράδειγμα είναι το ρεύμα Αγκούλας, που απέτρεπε επί μακρόν τους Πορτογάλους εξερευνητές να φθάσουν στην Ινδία. Στην εποχή μας, όσοι θέλουν να κάνουν τον γύρο του κόσμου με ιστιοφόρο χρησιμοποιούν επίσης τα επιφανειακά θαλάσσια ρεύματα για να αναπτύξουν και να διατηρήσουν ταχύτητα. Τα θαλάσσια ρεύματα είναι επίσης πολύ σημαντικά στη διάδοση πολλών θαλάσσιων μορφών ζωής, όπως του ευρωπαϊκού χελιού.
2. Τα θαλάσσια ρεύματα είναι σημαντικά γιατί επηρεάζουν τις θερμοκρασίες και το κλίμα σε όλο τον κόσμο. Π.χ. το ωκεάνιο ρεύμα που φέρνει θερμά νερά από τον βόρειο τροπικό Ατλαντικό στη βορειοδυτική Ευρώπη εμποδίζει τον σχηματισμό πάγου στις ακτές, που θα εμπόδιζε τα πλοία να προσεγγίζουν και να φεύγουν από τα λιμάνια.
3. Τα ψυχρά ωκεάνια ρεύματα που ρέουν από τις πολικές περιοχές μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες πλαγκτού που είναι χρήσιμες για την επιβίωση αρκετών θαλάσσιων ειδών , από τα οποία τρέφονται τα μεγαλύτερα ψάρια. Για τον λόγο αυτό άφθονοι πληθυσμοί ψαριών ζουν στην επικράτεια τέτοιων ρευμάτων.
4. Τα θαλάσσια ρεύματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παρόμοια με τα υδροηλεκτρικά έργα.
Βέβαια υπάρχουν και κίνδυνοι από τα θαλάσσια ρεύματα!!! Ο πιο σημαντικός είναι αν εκεί που κολυμπούμε πέσουμε πάνω σε ένα θαλάσσιο ρεύμα που μας απομακρύνει από την ακτή....Για να προσεγγίσουμε και πάλι πίσω είναι ένας άθλος και απαιτεί να είμαστε πολύ γυμνασμένοι! Θέλει ιδιαίτερη προσοχή και όχι τρέλες! Δείτε εδώ πρακτικές οδηγίες από ειδικούς...
Λοιπόοοοον
Αφού πήραμε μια ιδέα για το τι ακριβώς είναι τα θαλάσσια ρεύματα ας ρίξουμε μια ματιά στις ερωτησούλες που ακολουθούν και περιμένω απαντήσεις:
1. Ποια η βασική αιτία δημιουργίας των θαλάσσιων ρευμάτων;
2. Επηρεάζεται και πώς το κλίμα κάποιων περιοχών της γης από τα θαλάσσια ρεύματα;
3. Είμαι θαλασσοπόρος με ιστιοφόρο της παλιάς εποχής και ταξιδεύω προς τις Ινδίες. Θα με εμποδίσει κάτι στη διαδρομή;
4. Γιατί μεγάλοι πληθυσμοί ψαριών ζουν στην επικράτεια θαλάσσιων ρευμάτων και ιδίως ψυχρών;
5. Καθώς κολυμπώ πέφτω σε ένα ισχυρό ρεύμα που με παρασύρει μακριά από την ακτή. Τι πρέπει να κάνω;
Καλή δουλειά και υπομονή
Δ. Καραμούζας
Δντης 4ου Δημοτικού Κατερίνης