Αρωματικά φυτά: Πως να δημιουργήσετε τη δική σας μονάδα επεξεργασίας

Μεγάλες είναι οι δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών στην Ελλάδα, τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και στον τομέα της μεταποίησης. Προϋπόθεση βέβαια -σύμφωνα με όσα προκύπτουν από το ρεπορτάζ της «ΥΧ»- οι υποψήφιοι επενδυτές – τυποποιητές να γνωρίζουν καλά τα μυστικά της καλλιέργειας και να προβούν σε σωστό σχεδιασμό του επιχειρηματικού τους πλάνου πριν ξεκινήσουν το εγχείρημα.

Η ανάγκη για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και ο εκσυγχρονισμός της αγροτικής παραγωγής συναντούν, στην περίπτωση των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών, την καλύτερη εκπροσώπησή του, μας αναφέρουν άνθρωποι του κλάδου. Για τους λόγους αυτούς, καταγράφεται αυξημένο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια και τη μεταποίηση των ΑΦΦ.

Τα επόμενα χρόνια, μάλιστα, αναμένεται επιπλέον ώθηση στον τομέα της μεταποίησης του κλάδου, αφού τόσο στο ΕΣΠΑ όσο και στο νέο ΠΑΑ (μέτρο μεταποίησης και Leader) προβλέπονται χρηματοδοτήσεις για τέτοιου είδους μεταποιητικές μονάδες.

Καλλιέργεια και τυποποίηση

Για τα βήματα, το κόστος της επένδυσης αλλά και τις προοπτικές μιας τέτοιου είδους επιχείρησης, η «ΥΧ» επικοινώνησε με τον 32χρονο Κωσταντίνο Στάμο που εδώ και ένα χρόνο δημιούργησε, στον Κολινδρό Πιερίας, τη δική του οικογενειακή επιχείρηση (Stamos Herbs), καλλιεργώντας, τυποποιώντας και εξάγοντας τα νομαδικά αυτά προϊόντα της ελληνικής χλωρίδας. «Στη μονάδα εργαζόμαστε εγώ, η μητέρα, ο πατέρας και ο αδερφός μου. Οι εγκαταστάσεις μας βρίσκονται σε κτήμα έκτασης 10 στρεμμάτων ενώ το κεντρικό κτήριο έχει εμβαδόν 110 τ.μ και το υπόστεγο 120 τ.μ. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μονάδα τυποποίησης μεσαίου μεγέθους. Η επένδυση στοίχισε 150.000 ευρώ (το 50% της επένδυσης χρηματοδοτήθηκε μέσω του Leader και το υπόλοιπο με ιδία κεφάλαια). Η κατασκευή ξεκίνησε το 2013 ενώ και οι καλλιέργειες των περίπου 80-90 στρεμμάτων αρωματικών φυτών ξεκίνησαν τότε», μας εξηγεί ο κ. Στάμος.

Οι πρωταγωνιστές

«Τα αρωματικά που καλλιεργούμε είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό ρίγανη, λεβάντα περίπου 10 στρέμματα, τσάι του βουνού σε μεγάλη έκταση αλλά και θυμάρι, δεντρολίβανο, βασιλικό, δυόσμο, εχινάτσια, μέντα, εστραγκόν και βαλσαμόχορτο (σπαθόχορτο). Συνολικά, έχουμε 23 κωδικούς προϊόντων», τονίζει.

Σε μια μονάδα σαν και αυτή που παρουσιάζουμε στο ρεπορτάζ μπορεί να γίνει τόσο τυποποίηση όσο και απόσταξη, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της λεβάντας, της ρίγανης και του θυμαριού, από τα οποία παράγονται τα αντίστοιχα έλαια. Σε μικρότερες ποσότητες μπορούν να παραχθούν και έλαια δυόσμου και μέντας.

Πιο πολύ ζήτηση πάντως, σύμφωνα και με τον κ. Στάμο, έχουν η ρίγανη και η λεβάντα (σαν αιθέριο έλαιο) αλλά και η μέντα σαν αφέψημα.

Τιμές και απόσβεση

Έχοντας κάνει το πρώτο βήμα της επένδυσης ο νέος μεταποιητής πλέον προχώρησε και στις εξαγωγές. «Τα προϊόντα μας στο μεγαλύτερο ποσοστό εξάγονται σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αγγλία και αυτή τη περίοδο ετοιμαζόμαστε και για εξαγωγές στην Αμερική», κάνει γνωστό στην «ΥΧ» ο κ. Στάμος. Σημειώνει επίσης ότι «η ετήσια παραγωγή μας σε αρωματικά φυτά κυμαίνεται περίπου στους 7-8 τόνους». Σε ερώτησή μας σχετικά με τον χρόνο απόσβεσης μιας τέτοιας επένδυσης, μας λέει: «Με τις συγκεκριμένες τιμές των προϊόντων και την παραγωγή που έχουμε, υπολογίζω ότι χρειάζονται 4-5 χρόνια». Οι τιμές χονδρικής πώλησης κυμαίνονται για τη ρίγανη και το θυμάρι στα 5 ευρώ το κιλό, ενώ σε πιο εξεζητημένα είδη, όπως είναι η μέντα, η λεβάντα και το τσάι του βουνού, η τιμή φτάνει περίπου τα 7-8 ευρώ το κιλό.

Αναλυτικά το κόστος εξοπλισμού για κάθε εγκατάσταση

Στον μηχανολογικό εξοπλισμό, το πιο ακριβό μηχάνημα -σύμφωνα με τον νεαρό επενδυτή- είναι ο αποστακτήρας, ενώ εκτός του εξοπλισμού μεγάλο έξοδο αποτελεί η κατασκευή της ίδιας της εγκατάστασης (με πάνελ). Αναλυτικά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ μας, οι τιμές ανά μηχάνημα έχουν ως εξής:

• Αποστακτήρας: 20.000 – 25.000 ευρώ,
• Τριφτικό μηχάνημα: 12.000 ευρώ,
• Μηχανικά κόσκινα: 2.000 – 3.000 ευρώ
• Παρασκευαστήριο (από τον νόμο, πρέπει να είναι ξεχωριστώ δωμάτιο): 2.000 – 3.000 ευρώ.
• Συσκευασίες για τυποποίηση: 17 – 18 λεπτά/τεμάχιο

Στα παραπάνω έξοδα πρέπει να συνυπολογιστούν και περίπου 2.000 ευρώ ακόμα που στοιχίζει η σύνταξη ενός επενδυτικού φακέλου που απαιτείται για να ενταχθεί κάποιος σε ένα επενδυτικό πρόγραμμα. «Επίσης, για την δημιουργία μιας τέτοιας μονάδας χρειάζεται και περιβαλλοντολογική άδεια, που βγαίνει σχετικά εύκολα, καθώς αυτού του τύπου οι επιχειρήσεις δεν έχουν μεγάλη περιβαλλοντολογική όχληση, οπότε δεν χρειάζεται βιολογικός καθαρισμός».

Ευκαιρίες από τα μέτρα της μεταποίησης του νέου ΠΑΑ

Εκτός του ΕΣΠΑ (οι προκηρύξεις θα δημοσιευθούν το φθινόπωρο και πρόκειται για προγράμματα που αφορούν σε επενδύσεις στην αγροδιατροφή) και του Leader (τις επενδυτικές ευκαιρίες του μέτρου έχουμε παρουσιάσει σε προηγούμενα ρεπορτάζ μας), οι υποψήφιοι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από το νέο Μέτρο 4.2. (4.2.1 και 4.2.2) του ΠΑΑ 2014-2020 για τη Μεταποίηση μέσω του νέου ΠΑΑ. Και τα δύο μέτρα (λογικά θα προκηρυχθούν το 2017) θα ενισχύουν δράσεις προϋπολογισμού από 100.000 ευρώ έως 10 εκατ. ευρώ.

Το Μέτρο της Μεταποίησης χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο θα αφορά τη μεταποίηση πρώτης ύλης σε τελικό γεωργικό προϊόν και το δεύτερο υπομέτρο σε τελικό, μη γεωργικό προϊόν. Δικαιούχοι θα είναι: Πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Στα μέτρα αυτά, η στήριξη παρέχεται με τη μορφή επιχορήγησης. Η στήριξη μπορεί να συνδυαστεί και με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Στο πλαίσιο του υπομέτρου 4.2.1, ενισχύονται, ενδεικτικά, δαπάνες που αφορούν στις εξής κατηγορίες:

• Κατασκευή, απόκτηση ή βελτίωση της ακίνητης περιουσίας, όπου οι εκτάσεις γης είναι επιλέξιμες μόνο όταν δεν υπερβαίνουν το 10% του συνολικού κόστους της επένδυσης. Για εγκαταλελειμμένες και πρώην βιομηχανικές εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν κτήρια, το όριο αυτό αυξάνεται στο 15%.
• Διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μονάδας. Αγορά και εγκατάσταση εξοπλισμού. Στις δαπάνες αυτές συμπεριλαμβάνεται και ο εξοπλισμός εργαστηρίων στον βαθμό που εξυπηρετεί τη λειτουργία της μονάδας.
•  Εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων όχι ως μεμονωμένη δράση, αλλά ως τμήμα της συνολικής παραγωγικής επένδυσης.
• Αγορά καινούργιων οχημάτων, όπως ισοθερμικών βυτίων, αναγκαίων για τη μεταφορά του γάλακτος προς τον χώρο τυποποίησης – μεταποίησης.
• Αγορά καινούργιων οχημάτων ψυγείων αποκλειστικά για χονδρεμπορία προϊόντων. Μέσα εσωτερικής μεταφοράς που καλύπτουν τις ανάγκες της επένδυσης (όπως περονοφόρα, ανυψωτικά).
• Αγορά οχημάτων για τη μεταφορά των ζωικών υποπροϊόντων προς τις μονάδες αδρανοποίησης, με προδιαγραφές σύμφωνες με την κείμενη νομοθεσία (Καν.ΕΚ.1069/2009 & Καν.ΕΚ.142/2011), στο πλαίσιο της δράσης που αφορά σε ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμό μονάδων αδρανοποίησης υποπροϊόντων σφαγής.
• Απόκτηση πιστοποιητικών από αρμόδιους οργανισμούς (όπως ISO, HACCP). Δαπάνες εξοπλισμού επιχείρησης (όπως αγορά fax, τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, δικτύων ενδοεπικοινωνίας και ηλεκτρονικών υπολογιστών, φωτοτυπικών και συστημάτων ασφαλείας των εγκαταστάσεων).
•  Μελέτες, δημιουργία αναγνωρίσιμου σήματος (ετικέτας) του προϊόντος, απόκτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνα αγοράς για τη διαμόρφωση της εικόνας του προϊόντος (συσκευασία, σήμανση), άδειες, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, αγορά ή ανάπτυξη του απαραίτητου για τη λειτουργία της επένδυσης λογισμικού.
•  Γενικές δαπάνες (όπως αμοιβές μηχανικών, συμβούλων και έκδοση αναγκαίων αδειοδοτήσεων).

πηγή