Ενημερώθηκε στις 8 Μαΐου, 2019
Αρωματικά φυτά & Βότανα. Τι φυτεύουμε τον Φεβρουάριο.
Αρωματικά φυτά και βότανα. Τι φυτεύουμε τον Φεβρουάριο. Πως γίνεται η σπορά τους (σπόρο, μοσχεύματα, παραφυάδες, βολβοί), οι αποστάσεις φύτευσης και που χρησιμοποιούνται (μαγειρική – φαρμακευτική χρήση, ζαχαροπλαστική, αιθέρια έλαια). Ημερολόγιο σποράς για κήπο και αγρό για τον Φλεβάρη
Αρωματικά φυτά στο σπίτι, το μπαλκόνι και στο κήπο
Τα αρωματικά φυτά, είναι ίσως τα πιο χρήσιμα φυτά του κήπου και τα πιο βολικά. Χρειάζονται μόνο ένα μικρό και άχρηστο μέρος για να αναπτυχθούν, που να το βλέπει, όμως ο ήλιος.
Δεν έχουν άλλες απαιτήσεις πέρα από λίγο νερό και προσφέρουν, μαζί με την ομορφιά τους, το άρωμά τους, τόσο στην κουζίνα όσο και σε τόσους άλλους χώρους μέσα στο σπίτι.
Εξάλλου μπορείτε να τα καλλιεργήσετε και μέσα στον κήπο, στα παρτέρια ή στις μπορντούρες, μαζί με άλλα εποχιακά φυτά ή με πολυετείς θάμνους. Διαλέξτε λοιπόν το χώρο σας και από τα αρωματικά φυτά, εκείνα που χρησιμοποιείτε συχνά.
Αρωματικά φυτά και Βότανα Φεβρουαρίου. Σπορά, μοσχεύματα, φύτεμα
Φεβρουάριος – Τι φυτεύουμε σε κήπο – βεράντα τον Φλεβάρη
Τα αρωματικά φυτά & βότανα του Φεβρουαρίου είναι στις πρώτες γραμμές με πράσινο φόντο
| M | Ονομασία | Πολλαπλασιασμός. Τρόπος & μήνες | Απόσταση σε CM | Χρήση – Σχόλια |
|---|---|---|---|---|
| Άνηθος ● Άνηθον το βαρύοσμον ● Anethum graveolens * | Σπορά Οκτώβριο – Μάρτιο | 15 – 30 | Μαγειρική, ξήρανση ή κατάψυξη | |
| Δυόσμος ● Μίνθη η σταχυώδης ● Mentha spicata | Για διαιρέσεις με παραφυάδες από Οκτώβριο ως Μάρτιο ● Κάθε τρία χρόνια να παράγετε νέα φυτά | 30 | Μαγειρική, σαλάτες και αφεψήματα | |
| Αρμπαρόριζα ● Πελαργόνιο | Φύτευση τέλος Χειμώνα ή αρχές Άνοιξης | 80 – 90 | Παραγωγή αιθέριου ελαίου, ζαχαροπλαστική, καλλωπιστικό | |
| Ζαμπούκος ● Αφροξυλιά ● Sambucus nigra | Με μοσχεύματα και με σπόρο τέλος Χειμώνα | 170 – 200 | Φαρμακευτική και Μαγειρική χρήση | |
| Κόλιανδρος ● Κόλιαντρο ● Coriandrum sativum | Πολλαπλασιάζεται με σπόρο | 7 – 10 | Μαγειρική και Φαρμακευτική χρήση | |
| Μολόχα ● Αλθαία ● Malva Sylvestris | Με σπόρο από Φεβρουάριο – Ιούνιο ή Σεπτέμβρη – Οκτώβρη | 70 – 80 | Μαγειρική και φαρμακευτική χρήση | |
| Τίλιο ● Φλαμούρι ● Tilia europea | Με σπόρο και μόσχευμα στο τέλος του χειμώνα | 5 – 6 m | Φαρμακευτική, αρωματοποιία, απόσταξη | |
| Απήγανος ● Ρυτή η βαρύοσμη ● Ruta graveolens | Με σπόρο, και μοσχεύματα από κορυφή του φυτού στα τέλη της άνοιξης | – | Εντομοαπωθητικές ιδιότητες. Φρέσκος περιέχει έλαια, βλαβερά για τα νεφρά και συκώτι | |
| Αρτεμισία ● Αψιθιά ● Artemisia absinthium | Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και με σπόρο, τέλος άνοιξης με αρχές καλοκαιριού | 60 – 70 | Φαρμακευτική για βελτίωση πέψης, εντοποαπωθητικό | |
| Ασκελετούρα ● Oυργινία η θαλάσσια ● Urginea maritima | Με σπόρο και με βολβούς | 15 – 30 | Καλλωπιστικό, Φαρμακευτική χρήση | |
| Βαλεριάνα ● Valeriana officinalis | Φυτεύουμε με σπόρους την άνοιξη Μάρτιο με Απρίλιο και πολλαπλασιάζουμε με ριζώματα το Φθινόπωρο | 30 | Καλλωπιστικό, Φαρμακευτική χρήση | |
| Βασιλικός ● Ώκιμον το βασιλικόν ● Ocimum basilicum * | Σπορά Απρίλιο – Μάιο | 20 – 30 | Μαγειρική, ξήρανση για το χειμώνα | |
| Γλυκάνισος ● Πιμπινέλλη το άνισον ● Pimpinella anisum * | Σπορά νωρίς την άνοιξη | 30 | Ζαχαροπλαστική, αφεψήματα | |
| Γλυκόρριζα ● Glycyrrhiza glabra | Σπορά σε σπορείο από τον Ιούνιο ως τον Σεπτέμβριο, και μεταφύτευση όταν είναι 15 – 20 εκ. ύψος | – | Φαρμακοβιομηχανία , ζαχαροπλαστική, καπνοβιομηχανία | |
| Δάφνη ● Laurus nobilis | Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και με μοσχεύματα από τον Αύγουστο έως Σεπτέμβριο | 100 – 150 | Μαγειρική, αρωματοποιία, βιομηχανία τροφίμων | |
| Δεντρολίβανο ● Απόσπληνος ● Αρισμαρί | Φύτευση μοσχευμάτων νωρίς την άνοιξη ή αργά το καλοκαίρι | 100 – 150 | Μαγειρική, ξήρανση για το χειμώνα κι άλλες χρήσεις | |
| Δίκταμος ● Έρωντας ● Origanum dictamnus | Φθινόπωρο και Άνοιξη | 25 | Φαρμακευτική χρήση – αφέψημα | |
| Εστραγκόν ● Δρακόντειο ● Artemisia dracunculus | Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και με σπόρο, τέλος άνοιξης με αρχές καλοκαιριού | 60 – 70 | Μαγειρική, φαρμακευτική για βελτίωση πέψης | |
| Εχινάκεια ● Εχινάκεια η στενόφυλλη ● Echinacea purpurea | Με σπόρους την άνοιξη (Μάρτιο με Απρίλιο) | 30 – 50 | Θεραπευτικό βότανο, καλλωπιστικό φυτό | |
| Θυμάρι ● Θύμος ο κοινός ● Thymus vulgaris | Με σπόρους, μοσχεύματα, παραφυάδες. Μεταφυτεύουμε (από σπόρο ή μοσχεύματα) φθινόπωρο ή άνοιξη | 20 – 40 | Μαγειρική, αφεψήματα, αποξηραμένο για διατήρηση κι άλλες χρήσεις | |
| Καλέντουλα ● Calendula officinalis | Με σπόρο την Άνοιξη | 25 – 30 | Φαρμακευτική χρήση και καλλωπιστικό φυτό | |
| Κρεμμυδάκι σχοινόπρασο ● Άλλιον το σχοινόπρασον ● Allium schoenoprasum * | Σπορά ή με βολβίδια τον Οκτώβριο | 20 | Μαγειρική, σαλάτες | |
| Κρίταμο ● Crithmum | Με μοσχεύματα την Άνοιξη | 30 | Μαγειρικά – Φαρμακευτική | |
| Λάδανο ● Αγκίσαρος ● Cistus Creticus | Με μοσχεύματα την Άνοιξη | 30 | Φαρμακευτική – Υποκατάστατο τσαγιού | |
| Λεβάντα ● Lavandula | Με σπόρο, μοσχεύματα και παραφυάδες τον Αύγουστο – Οκτώβριο ή Μάρτιο – Απρίλιο | 20 | Φαρμακευτική, αρωματοποιία, απόσταξη | |
| Λεβαντίνη ● Santolina chamaecyparissus | Με μοσχεύματα (με χρήση ορμόνης ριζοβολίας) τέλη καλοκαιριού | 20 | Φαρμακευτική και εδαφοκάλυψη (διακοσμητικό φυτό) | |
| Λεμονοθύμαρο ● Thymus citriodorus | Τα σπορόφυτα μεταφυτεύονται στο χωράφι το φθινόπωρο ή την άνοιξη | 20 | Μαγειρική και φαρμακευτική χρήση | |
| Λουίζα ● Aloysia citrodora | Η καλύτερη εποχή φύτευσης της λουίζας στο χωράφι είναι μέσα Απριλίου έως μέσα Μαΐου | 60 – 70 | Φαρμακευτική, αρωματοποιία, απόσταξη | |
| Μαϊντανός ● Πετροσέλινον το ούλον ● Petroselinum crispum * | Σπορά Ιούλιο – Αύγουστο | 15 | Μαγειρική, σαλάτες | |
| Μαλοτήρα ● Sideritis syriaca ● Καλοκοιμηθιά | Συνιστάται αγενής αναπαραγωγή – Σπόροι τους φθινοπωρινούς μήνες | – | Φαρμακευτική – Αφέψημα | |
| Μάραθος ● Φινόκιο ● Foeniculum vulgare |
Σπορά τον Σεπτέμβριο | 15 | Μαγειρική | |
| Ματζουράνα ● Origanum majorana | Με σπορά και παραφυάδες από Οκτώβριο και σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο Μάρτιο | – | Μαγειρική, διατήρηση αποξηραμένου για καιρό | |
| Μελισσόχορτο ● Μελισσόχορτο ● Melissa officinalis | Με σπόρο και μοσχεύματα. Μέσα φθινοπώρου ή αρχές άνοιξης | 30 – 40 | Φαρμακευτική, αρωματοποιία, απόσταξη | |
| Μέντα ● Μίνθη ● Mentha | Με ριζώματα, μοσχεύματα ή φυτάρια μικροπολλαπλασιασμού το Φθινόπωρο | 30 | Μαγειρική και φαρμακευτική χρήση | |
| Πιπερόριζα ● Τζίντζερ ● Zingiber officinale | Με σπόρο και μοσχεύματα αρχές της Άνοιξης ή του Φθινοπώρου | 30 – 40 | Μαγειρική και φαρμακευτική χρήση | |
| Ρίγανη ● Ορίγανον το κοινόν ● Origanum vulgare | Σπορά Απρίλιο – Μάιο | 30 | Σαλάτες, μαγειρική | |
| Σέλινο ● Σέλινον το βαρύοσμον ● Apium graveolens | Με σπόρο (διετή φυτά) από Απρίλιο – Σεπτέμβριο | 30 – 40 | Μαγειρική | |
| Σιτρονέλα ● Cymbopogon nardus | Με μοσχεύματα την άνοιξη ή το φθινόπωρο | 20 | Εντομοαπωθητικό φυτό | |
| Σκόρδο ● Άλλιον το ήμερον ● Allium sativum | Φύτευση βολβών Οκτώβριο | 20 | Μαγειρική, διατήρηση αποξηραμένου για καιρό | |
| Στέβια ● Stevia rebaudiana | Με σπόρους – μεταφύτευση | 60 – 75 | Μαγειρική, φαρμακευτική, απόσταξη | |
| Τσουκνίδα ● Urtica | Με σπόρο το αρχές Φθινοπώρου | – | Μαγειρική, λίπανση | |
| Φασκόμηλο ● Σάλβια η φαρμακευτική ● Salvia officinalis | Σπορά άνοιξη ● Μοσχεύματα Αύγουστο | 60 | Μαγειρική, αφεψήματα, αποξηραμένο για διατήρηση | |
| Φλησκούνι ● Mentha pulegium ● Ηδύοσμος ο βλήχων | Με σπόρο, ρίζωμα ή μόσχευμα (κλαδάκι) το φθινόπωρο και την άνοιξη | 5 | Μαγειρική, αφεψήματα, αποξηραμένο για διατήρηση |
* = ετήσιο ή το χρησιμοποιούμε σαν ετήσιο
Βότανα και αρωματικά – θεραπευτικά φυτά
Βότανα χαρακτηρίζονται τα αυτοφυή ποώδη φυτά που αναπτύσσονται σε διαφορές άγονες ή και σε καλλιεργημένες περιοχές και αγρούς και τα οποία οι κάτοικοι της υπαίθρου τα μαζεύουν.
Μερικές φορές ένα βότανο δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες = ζιζάνια.
Επίσης, η ίδια λέξη χρησιμοποιείται για όλα τα φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες για τον ίδιο τον άνθρωπο και τα ζώα του. Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί ακόμα για να περιγράψει τα διάφορα ελιξίρια.
Σε πολλά φυτά είχαν προσδώσει μαγικές ιδιότητες και επικρατούν ακόμα και σήμερα αρκετές δεισιδαιμονίες όπως το σερνικοβότανο.
Μπορεί να είναι αυτοφυή, αλλά μπορεί και να καλλιεργούνται από γεωργούς ή από ερασιτέχνες κηπουρούς.
Αρωματικά φυτά χαρακτηρίζονται τα φυτά που περιέχουν αιθέρια έλαια σε διάφορα τμήματα (φύλλα, άνθη, βλαστούς, ρίζες).
Τόσο τα αρωματικά φυτά όσο και τα βότανα χρησιμοποιούνται και αξιοποιούνται για μαγειρική, για ροφήματα, για καλλυντικά ή για φάρμακα.
Τα αρωματικά φυτά είναι μια άλλη κατηγορία φυτών με το χαρακτηριστικό ότι στα διάφορα μέρη τους (άνθη, ρίζες, βλαστούς) περιέχουν αιθέρια έλαια που απελευθερώνονται με την τριβή.
Πολλά από τα αρωματικά φυτά θεωρούνται και θεραπευτικά και έτσι στις δύο αυτές κατηγορίες φυτών επέρχεται μια ταυτοποίηση.
Ποια είναι τα κυριότερα αρωματικά φυτά στην Ελλάδα
Αρωματικά φυτά χαρακτηρίζονται τα φυτά που περιέχουν αιθέρια έλαια σε διάφορα τμήματα (φύλλα, άνθη, βλαστούς, ρίζες). Μπορεί να είναι αυτοφυή, αλλά μπορεί και να καλλιεργούνται από γεωργούς ή από ερασιτέχνες κηπουρούς.
Τόσο τα αρωματικά φυτά όσο και τα βότανα χρησιμοποιούνται και αξιοποιούνται για μαγειρική, για ροφήματα, για καλλυντικά ή για φάρμακα.
Άνηθος ● Άνηθον το βαρύοσμον, Anethum graveolens
Ο άνηθος πολλαπλασιάζεται με σπόρο. Η σπορά γίνεται από αρχές Μαρτίου μέχρι μέσα Απριλίου. Πριν την σπορά απαιτείται καλή προετοιμασία εδάφους.
Η συγκομιδή γίνεται όταν οι περισσότεροι καρποί μιας ταξιανθίας βρίσκονται στο στάδιο της ωρίμανσης, περίπου το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.
Βασιλικός ● Ώκιμον το βασιλικόν, Ocimum basilicum
Ο βασιλικός είναι πολύ ευαίσθητος στο κρύο, με καλύτερη ανάπτυξη σε θερμές και ξηρές συνθήκες. Αν τα φύλλα του μαραθούν από την έλλειψη νερού, θα ανακάμψει, αν ποτιστεί καλά και τοποθετηθεί σε ευήλια τοποθεσία.
Τα κίτρινα φύλλα στο κάτω μέρος του φυτού, είναι μια ένδειξη ότι το φυτό χρειάζεται λιγότερο νερό ή λιγότερο ή περισσότερο λίπασμα.
Γλυκάνισος ● Πιμπινέλλη το άνισον, Pimpinella anisum
Τα φυτά γλυκάνισου, μεγαλώνουν καλύτερα σε ελαφρά, γόνιμα, καλά στραγγισμένα εδάφη. Οι σπόροι, πρέπει να φυτευτούν την άνοιξη, αμέσως μόλις ζεσταθεί το έδαφος.
Δεντρολίβανο ● Απόσπληνος, Αρισμαρί
Το δεντρολίβανο, αντέχει καλά στη ξηρασία και χρειάζεται έδαφος με καλή στράγγιση. Μερικά ποτίσματα και λίπανση 2-3 φορές το χρόνο αρκούν γι’ αυτό το λιτοδίαιτο φυτό. Για ξεράνετε τα κλαδιά του, κλαδέψτε το την άνοιξη πριν τις καλοκαιρινές ζέστες.
Δυόσμος ● Mentha spicata, Μίνθη η σταχυώδης
Δημοφιλές αρωματικό φυτό, ο δυόσμος αποτελεί εξαιρετική πρώτη ύλη σε σαλάτες, σε συνταγές μαγειρικής και σε ροφήματα. Για την καλλιέργεια του δυόσμου, χρησιμοποιούμε γλάστρα ή ζαρντινιέρα σχετικά ρηχή, αλλά αρκετά πλατιά, καθώς τα ριζώματα του δυόσμου αναπτύσσονται πλευρικά και έχουν ταχεία ανάπτυξη.
Χρειάζεται τακτικό πότισμα και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες ο δυόσμος πρέπει να ποτίζεται σε καθημερινή βάση. Μετά την καλοκαιρινή ανθοφορία του δυόσμου, τον κλαδεύουμε αυστηρά για να παρουσιάσει νέα βλάστηση.
Κρεμμυδάκι – Σχοινόπρασο ● Άλλιον το σχοινόπρασον, Allium schoenoprasum
Το σχοινόπρασο ευδοκιμεί σε καλά στραγγιζόμενα εδάφη, πλούσια σε οργανική ύλη. Στις υψηλές θερμοκρασίες θέλει τακτικό πότισμα, ενώ όσο η θερμοκρασία πέφτει πρέπει να περιορίζεται από μέτριο έως λίγο ειδικά το χειμώνα.
Εποχές φύτευσης είναι η Άνοιξη και Φθινόπωρο. Το σχοινόπρασο είναι πολυετές φυτό το οποίο δεν χάνεται το χειμώνα, έτσι δίνει την δυνατότητα να κόβετε τα φύλλα του όλο τον χρόνο σαν ένα ελαφρύ κλάδεμα.
Μαϊντανός ● Πετροσέλινον το ούλον, Petroselinum crispum
Τέσσερις είναι πιο γνωστές ποικιλίες για την καλλιέργεια του μαϊντανού. Ο απλός, ο σγουρός (καλύτερος για κατάψυξη), ο πλατύφυλλος (καλύτερος για αποξήρανση) και ο φραγκομαϊντανός.
Προτιμά τα ήπια κλίματα και εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία. Φυτεύεται στον ήλιο αλλά και σε ημισκιά.
Μάραθος ● Μάραθο, Φινόκιο
Ο μάραθος είναι φυτό ευαίσθητο όταν επικρατούν συνθήκες παγετού, ενώ γενικά γίνεται πιο αρωματικός όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Η καλλιέργεια του πρέπει να γίνεται σε περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια.
Η σπορά πραγματοποιείται συνήθως από τον Ιούλιο μέχρι τις αρχές της άνοιξης. Όταν η σπορά γίνει τον Ιούλιο, η συγκομιδή γίνεται το φθινόπωρο ή στις αρχές του χειμώνα, όταν η σπορά πραγματοποιείται το Σεπτέμβριο, η συγκομιδή γίνεται στις αρχές της άνοιξης και στα τέλη του χειμώνα.
Ρίγανη ● Ορίγανον το κοινόν, Origanum vulgare
Η ρίγανη είναι ένα αρωματικό φυτό, πλούσιο σε αιθέρια έλαια. Η ρίγανη παρουσιάζει αντοχή στην παγωνιά του χειμώνα και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία.
Κατάλληλη εποχή για να μεταφυτέψουμε τη ρίγανη στη γλάστρα, είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο. Η ρίγανη δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε φυτόχωμα, αρκεί να έχει καλή αποστράγγιση και έχει μέτριες ανάγκες ως προς το πότισμα.
Σκόρδο ● Allium sativum, Άλλιον το ήμερον
Η φύτευση του σκόρδου για το Ελληνικό κλίμα γίνεται από το φθινόπωρο τον Οκτώβριο ή την άνοιξη για τα νωπά σκόρδα μέχρι το Φεβρουάριο για τα ξερά. Η συγκομιδή γίνεται κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.
Τα σκόρδα ξεριζώνονται, αφήνονται να μαραθούν και στη συνέχεια γίνονται αρμαθιές για να διατηρηθούν για μακρά χρονικά.
Φασκόμηλο ● Σάλβια η φαρμακευτική, Salvia officinalis
Υπάρχουν πολλά είδη φασκόμηλου, αλλά τα πιο εμπορικά είναι η Salvia fruticosa (Κυπριακή), η Salvia officinalis και Salvia triloba. Η φασκομηλιά πολλαπλασιάζεται με σπόρο, ορισμένες φορές όμως ο πολλαπλασιασμός γίνεται με μοσχεύματα και παραφυάδες.
Η καλύτερη εποχή σποράς της φασκομηλιάς είναι το φθινόπωρο, όμως μπορεί να γίνει και την άνοιξη. Κλαδεύουμε το φασκόμηλο μέσα στο φθινόπωρο, μετά το τέλος της ανθοφορίας του, για να μας δώσει ξανά πλούσια βλάστηση και να μπορέσει να αναπτυχθεί εκ νέου το φύλλωμα του.
Χρένο ● Αρμοράκια η αγροτική, Armoracia rusticana
Πιστεύεται ότι ο καλύτερος χρόνος για φύτευση είναι τα τέλη Απριλίου και αρχές Μαΐου. Το φυτό έχει έντονη μυρωδιά και γεύση και ακόμα και το κόψιμο της ρίζας μπορεί να ερεθίσει τα μάτια. Στο Χρένο αρέσει το κρύο, είναι ανθεκτικό στην ξηρασία και στην υπεράρδευση.
Θυμάρι ● Θύμος ο κοινός, Thymus vulgaris
Καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις. Χρειάζεται ήλιο και χώμα με καλή στράγγιση. Αντιμικροβιακό, βοηθά σε προβλήματα του αναπνευστικού. Το θυμάρι μαζεύεται τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα, παραφυάδες ακόμη και με διαίρεση. Η απευθείας σπορά στο χωράφι είναι δύσκολη επειδή ο σπόρος είναι πολύ μικρός (3.300-4000 σπόροι ανά γραμμάριο). Για το λόγο αυτό οι σπόροι σπέρνονται είτε σε σπορεία, είτε σε πολλαπλασιαστικούς δίσκους σε βάθος 6 mm ή λιγότερο.
Για μεταφύτευση τον Οκτώβριο τα σπορεία ετοιμάζονται περί τα μέσα Αυγούστου ενώ για εαρινή μεταφύτευση τα σπορεία ετοιμάζονται πολύ νωρίς την άνοιξη ή και νωρίτερα, εντός θερμοκηπίων.
Τα φυτά μετά από 6 – 8 εβδομάδες, και εφόσον δεν υπάρχει κίνδυνος παγετού (όταν η μεταφύτευση γίνεται την άνοιξη) τα φυτά μεταφυτεύονται. Ένας άλλος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με παραφυάδες που λαμβάνονται την άνοιξη από φυτά μητρικής φυτείας.