Θεματα – Πρόσωπα

Η Ημέρα της Γης γιορτάζεται στις 22 Μαΐου κάθε χρόνο και αποτελεί μια ημέρα κατά την οποία διοργανώνονται εκδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο με στόχο την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα.

Στην Ημέρα της Γης είναι σύνηθες πολλοί άνθρωποι να σβήνουν τα φώτα τους για μια ώρα.

Η Ημέρα της Γης καθιερώθηκε το 1970, στις ΗΠΑ, με πρωτοβουλία του γερουσιαστή Γκέιλορντ Νέλσον. Σύντομα, εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και, σήμερα, γιορτάζεται σε περισσότερες από 190 χώρες σε όλο τον πλανήτη.

Πως όμως οδηγηθήκαμε στην καθιέρωση του εορτασμού της;

Μετά τον Ιανουάριο του 1969, παρακολουθώντας τις τραγικές συνέπειες της μεγαλύτερης πετρελαιοκηλίδας που είχε δημιουργηθεί ποτέ στις ΗΠΑ μέχρι εκείνη την ημέρα, στο κανάλι της Σάντα Μπάρμπαρα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν περισσότερα από 3,500 θαλάσσια πουλιά, καθώς και δελφίνια, φώκιες και θαλάσσια λιοντάρια, ο Νέλσον ανέλαβε δράση. Στις 22 Απριλίου 1970, 20 εκατομμύρια Αμερικανοί βγήκαν στους δρόμους, στα πάρκα και στις πλατείες, για να διαδηλώσουν.

E.T., Γ.Τ., Γ.Κ. και Α.Χ.

Το Πάσχα θεωρείται η πιο σημαντική θρησκευτική γιορτή στην Ελλάδα, αλλά ξέρουμε πώς γιορτάζεται σε κάθε μέρος της χώρας μας;

Μεγάλη Παρασκευή ...

Στην Ύδρα, θα δείτε τον θαλασσινό Επιτάφιο στην ενορία του Αγίου Ιωάννη. Το έθιμο λαμβάνει χώρα το βράδυ στη συνοικία Καμίνι όπου ο Επιτάφιος, αφού περάσει από τα δρομάκια, θα καταλήξει στο γραφικό λιμανάκι μέσα στη θάλασσα για να ευλογήσει τα νερά και να φέρει τύχη στους ναυτικούς.

Στη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης,  οι δύο Επιτάφιοι των ενοριών, μετά την περιφορά τους, συναντώνται στα νεκροταφεία όπου εκεί οι πιστοί ανάβουν κεριά στα αγαπημένα τους πρόσωπα που έχουν φύγει από τη ζωή.

Μεγάλο Σάββατο ...

Στις Σέρρες,  κατά την περιφορά του Επιταφίου αναβιώνει στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το έθιμο «Αδώνια» το οποίο επιτάσσει σε κάθε κατώφλι του σπιτιού να έχει τοποθετηθεί ένα τραπεζάκι, με θυμίαμα, την εικόνα του Εσταυρωμένου και ένα πιάτο με κριθάρι ή φακή, έθιμο που παραπέμπει στους «Αδώνιδος Κήπους».

Σε πολλά χωριά της Κρήτης παλιά έφτιαχναν ανθρώπινα ομοιώματα που τα ονόμαζαν “Ιούδας” από υφάσματα και τα έντυναν. Όταν έφτανε Μεγάλο Σάββατο το έστηναν στην πλατεία του χωριού και το καίγανε.

Κυριακή του Πάσχα ...

Σε κάποια μέρη της Ελλάδας, οι κάτοικοι ακολουθούν το έθιμο της "αυγομαχίας". Η προετοιμασία των αυγών ξεκινάει από το Μάρτιο, όπου οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, ταΐζουν τις κότες τους μόνο με καθαρό σιτάρι και λίγο άμμο, για να κάνουν αυγά με γερό τσόφλι. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρήση μόνο αυγών κότας. Ο κάθε ένας που συμμετέχει στην «αυγομαχία» έχει στη διάθεσή του 30 αυγά και νικητής αναδεικνύεται αυτός που έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά.

Στην Καλαμάτα την Κυριακή του Πάσχα, αναβιώνει ένα ξεχωριστό τοπικό έθιμο, ο «σαϊτοπόλεμος», του οποίου οι ρίζες βρίσκονται στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι διαγωνιζόμενοι οπλισμένοι, με σαΐτες που έχουν κατασκευάσει μόνοι τους από χαρτονένιους σωλήνες γεμισμένους μπαρούτι, αρχίζουν την εκτόξευση και ξεσηκώνουν το πλήθος που παρακολουθεί.

Α.Χ., Γ.Κ., Γ.Τ. και Ε.Τ.

Εν όψει των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση σας παρουσιάζουμε σημαντικές προσωπικότητες που βοήθησαν στην απελευθέρωση του Έθνους ...

Κωνσταντίνος Κανάρης

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης γεννήθηκε στα Ψαρά το 1793. Έπαιξε μεγάλο ρόλο στις ναυμαχίες της Ελληνικής Επανάστασης και ιδιαίτερα με τα πυρπολικά, όπου ένα μικρό καράβι με μπαρούτι πήγαινε σε ένα μεγαλύτερο και έβαζε φωτιά στα εχθρικά πλοία. Πέθανε στην Αθήνα στις 2 Σεπτεμβρίου του 1877 και μέχρι σήμερα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της Επανάστασης.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γνωστός κι ως “γέρος του Μοριά”  γεννήθηκε στο Ραμβούνι Μεσσηνίας στις 3 Απριλίου του 1770 αν και η οικογένεια του ζούσε στο Λιμποβίσι Αρκαδίας. Το πραγματικό επίθετο της οικογένειας όμως δεν ήταν Κολοκοτρώνης αλλά βαπτίστηκε ως Θεόδωρος Τζεργίνης, όπως αναφέρει κι ο ίδιος στα απομνημονεύματά του.

Το 1818 μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία και τον Ιανουάριο του 1821  γύρισε στην Μάνη για να οργανώσει την επανάσταση στην Πελοπόννησο ξέροντας οτι το Μάρτιο θα ξεκινούσε η εξέγερση.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μετά την νίκη στο Βαλτέσι στις 13 Μαΐου 1821, την άλωση της Τριπολιτσάς στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 και την καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια στις 26 Ιουλίου 1822,όπου διέσωσε τον Αγώνα στην Πελοπόννησο, αναδείχθηκε αρχιστράτηγος στην Πελοπόννησο. Στην διάρκεια του εμφυλίου ήρθε σε σύγκρουση με τους αντιπάλους του και φυλακίστηκε στο Ναύπλιο. Όταν ο Ιμπραήμ με τον στρατό του έφτασε στην Πελοπόννησο το 1825, ο Κολοκοτρώνης αποφυλακίστηκε για να τον αντιμετωπίσει μαζί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη χωρίς  πολυάριθμο στρατό. Ξεκίνησε και πάλι τον κλεφτοπόλεμο, που διήρκεσε ως το 1828.

Ως το τέλος της επανάσταση, ο Κολοκοτρώνης συνέχιζε να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στα στρατιωτικά και πολιτικά πράγματα της εποχής. Υπήρξε ένθερμος οπαδός της πολιτικής Καποδίστρια και πρωτοστάτησε στην ενθρόνιση του Όθωνα. Το 1833 μετά από διαφωνίες με την αντιβασιλεία, φυλακίστηκε με άλλους αγωνιστές με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Το 1834 καταδικάστηκε σε θάνατο αλλά πήρε χάρη από τον βασιλιά Όθωνα και ονομάστηκε στρατηγός.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κολοκοτρώνης υπαγόρευε στον Γ.Τερτσέτη τα απομνημονεύματά του. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1843 στην Αθήνα έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο και κηδεύτηκε με κάθε επισημότητα.

Γεώργιος Καραϊσκάκης

Γεννήθηκε το 1782 σε μια σπηλιά κοντά στο Μαυρομάτι Καρδίτσας. Πατέρας του μάλλον ήταν ο Δημήτριος Ίσκος και μητέρα του η Ζωή Ντιμισκή, καλόγρια στο κοντινό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν 8 ετών και πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια.

Όταν ήταν ακόμα μικρός αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και βρέθηκε στα Ιωάννινα. Όταν τα σουλτανικά στρατεύματα πολιόρκησαν τον Αλή πασά πολέμησε στο πλευρό του Αλή αλλά και εναντίον του για λίγο χρονικό διάστημα. Στο διάστημα αυτό άρχισαν να εμφανίζονται τα συμπτώματα της φυματίωσης, μιας ασθένειας που τον ταλαιπώρησε σε όλη του τη ζωή.

Το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και το 1820 προσπάθησε να υποκινήσει επανάσταση στην περιοχή της Βόνιτσας χωρίς όμως επιτυχία. Τον Ιανουάριο του 1823 επικεφαλής 1.000 ανδρών συγκρούστηκε με τον Ομέρ Βρυώνη στον Άγιο Βλάση Ευρυτανίας. Το 1824 κατηγορήθηκε από το Μαυροκορδάτο ότι ερχόταν σε μυστικές συνεννοήσεις με τους Τούρκους με αντάλλαγμα το αρματολίκι των Αγράφων και κηρύχθηκε ένοχος εσχάτης προδοσίας, στερούμενος τα αξιώματά του. Μετά από πολλές προσπάθειες και γράμματα που έστειλε στην κυβέρνηση στο Ναύπλιο αποκαταστάθηκε και ανέλαβε την διοίκηση του στρατοπέδου της Άμφισσας.

Πήρε μέρος στον δεύτερο εμφύλιο στο πλευρό των κυβερνητικών. Σε αυτό το σημείο η κυβέρνηση έκανε το ολέθριο λάθος να δεχτεί το σχέδιο επίθεσης του στρατηγού Τζώρτζ για κατά μέτωπο επίθεση κι όχι αυτό του Καραΐσκάκη που επέμενε σε αποκλεισμό των Τούρκων ώστε να αναγκαστούν σε παράδοση. Η επίθεση τελικά ορίστηκε στις 23 Απριλίου του 1827. Την προηγούμενη μέρα ο Καραϊσκάκης βρισκόταν στην σκηνή του άρρωστος όταν πληροφορήθηκε ότι διεξάγονταν κάποιες μάχες στην περιοχή του Φαλήρου. Φοβούμενος για την απρογραμμάτιστη εξέλιξη πήγε στο σημείο με σκοπό να την σταματήσει. Εκεί δέχτηκε μια σφαίρα και μεταφέρθηκε στο πλοίο του Τζώρτζ όπου και ξεψύχησε την άλλη μέρα το 1827.

Πριν πεθάνει υπαγόρευσε την διαθήκη του αφήνοντας τα όπλα του στους συναγωνιστές και την κληρονομιά του,τις δυο κόρες του στη φύλαξη του κράτους και γυρίζοντας στους παριστάμενους οπλαρχηγούς (σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη) είπε "εγω πεθαίνω αλλά να είστε μονοιασμένοι να βαστήξετε την πατρίδα". Τάφηκε με τιμές στην Σαλαμίνα όπου ακόμα και σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (που είναι και η μοναδική σε όλη την Ελλάδα) υπάρχει τοιχογραφία ανάμεσα στους Αγίους ο ηρωικός οπλαρχηγός.

Ρήγας Φεραίος

Γεννήθηκε στο Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερές, το 1757, από εύπορη οικογένεια. Η οικογένεια του υπήρξε από τα θύματα της τουρκικής μανίας. Από αυτούς διασώθηκαν μόνο η μητέρα του με τον αδερφό του και μεταφέρθηκαν στη Βλαχία, όπου συντηρούνταν από τον Ρήγα. Κατέφυγε στο Λιτόχωρο του Ολύμπου, όπου κατατάχθηκε στο σώμα των αρματολών του θείου του, Σπύρου Ζήρα. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση του Πρέσβη της Ρωσίας για σπουδές. Όταν ο Υψηλάντης έφυγε για το Ιάσιο, προκειμένου να γίνει ηγεμόνας της Μολδαβίας, ο Ρήγας τον ακολούθησε. Διαφωνώντας με τον Υψηλάντη έγινε γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη. Ταξίδεψε στο Βουκουρέστι το 1787. Το έργο του είναι μεγάλο. Έκανε ένα χάρτη της Ελλάδας, τον Θούριο έναν επαναστατικό ύμνο κ.α. Στις 19 Δεκεμβρίου συνελήφθη από τους Αυστριακούς που τον παρέδωσαν στους Οθωμανούς.

Λίγους μήνες αργότερα το εκτέλεσαν σε ηλικία μόλις 41 ετών.

Αθανάσιος Διάκος

O Αθανάσιος Διάκος γεννήθηκε το 1788 στην Άνω Μουσουνίτσα της Φωκίδας (σημερινός Αθανάσιος Διάκος). Ο πατέρας του, Νικόλαος Γραμματικός, γνωστός στην περιοχή μη μπορώντας να αντέξει τα βάρη της πολυμελούς οικογένειάς του, τον έστειλε δόκιμο μοναχό στο κοντινό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, σε ηλικία 12 ετών. Πέντε χρόνια αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε την καλογερική, όταν σκότωσε ένα Τούρκο αγά, επειδή, σύμφωνα με κάποια παράδοση, αυτός του έθιξε τον ανδρισμό του. Στις 27 Μαρτίου 1821, ο Αθανάσιος Διάκος πρωτοστατεί στην κήρυξη της Επανάστασης στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Στις 30 Μαρτίου, η Λιβαδειά πέφτει στα χέρια των επαναστατών και στη συνέχεια ο Διάκος οργανώνει την κατάληψη της Αταλάντης και της Θήβας,ενώ λίγο αργότερα κυριεύει το ισχυρό φρούριο της Μπουδουνίτσας. Το πρωί της 23ης Απριλίου οι Τούρκοι επιτίθενται ταυτόχρονα στην Αλαμάνα. Ο Διάκος τραυματίστηκε. Ο τραυματισμένος Αθανάσιος Διάκος μεταφέρεται σιδηροδέσμιος στη Λαμία. Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν θάνατος διά ανασκολοπισμού και εκτελέστηκε την ίδια μέρα.