ΠΟΥΛΙΑ ΠΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ...............
Τα αποδημητικά πουλιά ή μεταναστευτικά ταξιδεύουν το φθινόπωρο από το Βορρά προς το Νότο, γιατί δυσκολεύονται να βρουν την τροφή τους. Όσο πλησιάζει ο Χειμώνας οι σπόροι και τα έντομα είναι δύσκολο να βρεθούν. Για να αποφύγουν το βαρύ χειμώνα ταξιδεύουν προς τις νότιες ζεστές χώρες, όπου η τροφή είναι άφθονη κι εκεί ξεχειμωνιάζουν. Την άνοιξη επιστρέφουν στην “πατρίδα” τους, όπου ζευγαρώνουν, φωλιάζουν, γεννούν αυγά και μεγαλώνουν τα μικρά τους. Το δρομολόγιο που πρέπει να κάνουν δεν είναι εύκολο και οι αποστάσεις που πρέπει να διανύσουν είναι μακρινές. Διαρκεί μέρες ολόκληρες, αφού τα πουλιά έχουν να διανύσουν δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα πετώντας συνήθως με 30-35 χιλιόμετρα την ώρα. Πετούν μόνο την ημέρα και το βράδυ ξεκουράζονται για να συνεχίσουν το ταξίδι τους την επόμενη ημέρα. Άλλα προτιμούν να ταξιδεύουν τη νύχτα για λόγους ασφάλειας. Υπάρχουν βέβαια και πουλιά “μαραθωνοδρόμοι” που πετούν μέρα και νύχτα χωρίς να σταματούν για ξεκούραση, οπότε τρώνε και κοιμούνται στον αέρα!!
Αποδημητικά πουλιά είναι:
Χελιδόνι, Πελεκάνος, Πελαργός, Ερωδιός, Αγριόπαπια, Αγριόχηνα, Κύκνος, Σταχτοτσικνιάς, Λευκοτσικνιάς, Βουτηχτήρι.
Παρατηρούμε το παρακάτω βίντεο:
Έπειτα, ρωτάμε τα παιδιά ποια αποδημητικά πουλιά είδαμε στο βίντεο.
Κάθε φθινόπωρο τα μεταναστευτικά πουλιά πετούν για την Αφρική. Θα περάσουν εκεί το χειμώνα τους και θα επιστρέψουν και πάλι την άνοιξη!!! Μπορούμε να παρατηρήσουμε τον χάρτη ή την υδρόγεια σφαίρα και να εντοπίσουμε την Αφρική. Να δείξουμε, επίσης τη διαδρομή που κάνουν τα πουλιά και να αναφέρουμε πόσο μακριά είναι.
Τα αποδημητικά πουλιά συγκεντρώνονται σε μεγάλες παρέες και ταξιδεύουν πολλά πολλά πουλιά μαζί για να βοηθούν το ένα το άλλο. Καθώς ταξιδεύουν πάνω από θάλασσα, δεν είναι εύκολο να ξεκουράζονται. Γι'αυτό τα μεγάλα πουλιά, όπως οι γερανοί και οι πελαργοί, βοηθούν τα μικρά χελιδόνια παίρνοντάς τα πάνω στις φτερούγες τους. Βέβαια, όταν συναντούν καράβι στο ταξίδι τους ξεκουράζονται πάνω σε αυτό!!
Στη συνέχεια, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε τα παιδιά μας:
-Αν συναντούσες ένα αποδημητικό πουλί τί θα το ρωτούσες;
Περιμένουμε τις πιθανές ερωτήσεις από τα παιδιά μας και έπειτα μπορούμε να τους κάνουμε και εμείς κάποιες άλλες και να προσπαθήσουνε να δώσουνε απαντήσεις.
- Γιατί φεύγεις;
- Πού πας;
- Τί θα πάρεις μαζί σου;
- Πώς είναι ο δρόμος που θα ταξιδέψεις;
- Δε φοβάσαι;
- Γιατί δεν μένεις;
- Πότε θα γυρίσεις;
- Πώς είναι οι χώρες που πηγαίνεις;
- Τί θα τρως στο δρόμο;
- Δε φοβάσαι μην χαθείς;
- Πόσο μακριά θα ταξιδέψεις;
- Δεν κουράζεσαι που πετάς συνεχώς;
Τα παιδιά μπορούν να μεταμορφωθούν σε ένα πουλί αποδημητικό της αρεσκείας τους και να αναφέρουν τί θα πάρει ο καθένας σαν ενθύμιο για να θυμάται τη χώρα που γεννήθηκε και μεγάλωσε!!
Για παράδειγμα:
- Μία σταγόνα νερού από τα σύννεφα
- Ένα κομμάτι χαλασμένο πλακάκι όπου στεκόταν και έτρωγε
- Ένα φύλλο μουριάς που έπαιζε με τους φίλους του
- Ένα φτερό από τη μαμά και τον μπαμπά που πέθαναν
- Ένα κλαδάκι από τη φωλιά που μεγάλωσε
- Ένα σταυρό του Χριστούλη που βρήκε πεσμένο
- Ένα κεραμίδι από το σπίτι που ήταν η φωλιά του
- Ένα φύλλο που το σκέπαζε η μαμά
Και τώρα θέλω να διαβάσετε τα δύο αινίγματα και ένα ποίημα για να βρείτε το πιο γνωστό αποδημητικό πουλί!!!
Από πάνω σαν τηγάνι
από κάτω σαν βαμβάκι
κι από πίσω σαν ψαλίδι
«Έρχομαι φίλε από μακριά,
κι αν είναι ορισμός σου
να χτίσω το σπιτάκι μου
έξω από το δικό σου;»
Ταξιδιάρικο πουλί, εκεί που θα πας, σε τόπο μακρινό
πάρε το όνειρό μου και άστο σε ένα ψηλό βουνό.
Κι αυτή τη λύπη που νιώθω καμιά φορά στη καρδιά,
ασ' τη στη λίμνη ή στην ακροθαλασσιά.
Άνοιξε τα ανάλαφρα φτερά και σου εύχομαι χίλια καλά.
Κι όταν με το καλό θα ξαναρθείς, έλα στο γνωστό μέρος να με βρεις.
Θα έχω τόσα να σου πω, για τις μέρες που ήμασταν χωριστά.
Εκεί! στου μπαλκονιού μου τη γωνιά.
Τί είναι;
Μα φυσικά το χελιδόνι!!!
Το χελιδόνι είναι αποδημητικό πτηνό και ανήκει στην τάξη των στρουθιόμορφων. Το μέγεθος τους είναι 12-22 cm ανάλογα το είδος στο οποίο ανήκουν καθώς και το χρώμα τους. Μεταναστεύουν κατά δεκάδες εκατοντάδες σε σμήνη, στα μεσογειακά κλίματα από τον Μάρτιο προκειμένου να αναπαραχθούν και στις αρχές του φθινοπώρου μεταναστεύουν προς τα θερμά κλίματα της Αφρικής.
Τροφή
Τα χελιδόνια τρέφονται κυρίως με μικρά έντομα, αράχνες, νύμφες και κάμπιες. Τα έντομα και τις αράχνες τα πιάνουν συνήθως στον αέρα, πετώντας προς αυτά με το ράμφος τους ανοικτό.
Αναπαραγωγή
Μικρά χελιδόνια περιμένουν την τροφή τους
Το θηλυκό χελιδόνι γεννάει 4-6 αυγά, η επώαση των αυγών διαρκεί περίπου 12 ως 20 μέρες ανάλογα το είδος και μετά την εκκόλαψη οι γονείς τις πρώτες μέρες τα ταΐζουν με μικρά έντομα ενώ αργότερα τα μαθαίνουν να πετάνε και να αναζητούν την τροφή τους.
Γνωστότερα είδη
- Οχθοχελίδονο,
- Βραχοχελίδονο,
- Δενδροχελίδονο,
- Λευκοχελίδονο,
- Σταβλοχελίδονο
Γνωρίστε καλύτερα τα χελιδόνια!
Πόσα πράγματα γνωρίζεις τελικά για τα πανέμορφα χελιδόνια που λατρεύονται από μικρούς αλλά και μεγάλους;
Γνωρίζεις από πού έρχονται, τι τρώνε και πώς καταφέρνουν να φτιάχνουν τόσο περίτεχνα το ''σπιτικό'' τους;
Ας γνωρίσουμε λοιπόν καλύτερα τα χελιδόνια, τα πανέμορφα αυτά πουλιά!
Από πολύ παλιά οι άνθρωποι είχαν συνδυάσει την άφιξη των χελιδονιών με την άνοιξη.Αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για να καταλάβουμε γιατί τα χελιδόνια είναι τόσο αγαπητά στους ανθρώπους.
Ωστόσο, ακόμα ένας λόγος είναι και η τροφή τους αφού τρέφονται με έντομα, όπως τα κουνούπια και οι μύγες γλυτώνοντας έτσι τους ανθρώπους από χιλιάδες ενοχλητικά τσιμπήματα και όχι μόνο.
Τα χελιδόνια διανύουν πάρα πολλά χιλιόμετρα για να φτάσουν σε εμάς αντιμετωπίζοντας παράλληλα πάρα πολλούς κινδύνους όπως τα αρπακτικά πουλιά, τους δυνατούς ανέμους και τις καταιγίδες.
ςΤα τέσσερα από τα πέντε είδη χελιδονιών που υπάρχουν, φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό (λάσπη) ενώ μόνο το ένα (το οχθοχελίδονο) ανοίγει τρύπες στο έδαφος συνήθως εκεί που υπάρχει νερό. Μαζεύουν μικρά κομμάτια λάσπης από κάποιο κοντινό σημείο και τα μεταφέρουν εκεί που θέλουν για να χτίσουν τη φωλιά τους.
Χρειάζονται 700 – 1500 σβόλους για την κάθε φωλιά. Το «χτίσιμο» μπορεί να κρατήσει από 3 έως 16 ημέρες.
Γι'αυτό το λόγο δεν πρέπει να γκρεμίζουμε τις φωλιές που έχτισαν στα μπαλκόνια μας τα χελιδόνια το καλοκαίρι που πέρασε, έτσι ώστε να τις βρούνε στη θέση τους την Άνοιξη που θα επιστρέψουν. Ποιος άλλωστε θέλει να του γκρεμίσουν οι άλλοι το σπίτι;
Στη συνέχεια, μπορούμε να παίξουμε ομοιοκαταληκτώντας με το χελιδόνι
-ΟΝΙ όπως ΧΕΛΙΔΟΝΙ
Έπειτα, μπορούμε να δείξουμε την παρακάτω εικόνα: τα παιδιά να μετρήσουν τα χελιδόνια και να μας δείξουν το σωστό αριθμό.
Παρατηρούμε και ακούμε το παραμύθι: “Ο ευτυχισμένος πρίγκηπας” του Όσκαρ Ουάιλντ....πατώντας ΕΔΩ!!!
Μπορούμε να κάνουμε τις εξής ερωτήσεις:
- Γιατί το χελιδόνι δεν ταξίδεψε;
- Ο πρίγκηπας ήταν πραγματικά ευτυχισμένος;
- Ποιες καλές πράξεις έκανε το χελιδόνι;
- Ποια είναι τα δικά σου συναισθήματα;
Στη συνέχεια, μπορούμε να ζωγραφίσουμε ότι μας άρεσε από το παραμύθι ή να κατασκευάσουμε το χελιδόνι και τη φωλιά του.
Σας προτείνουμε τις παρακάτω ιδέες:
Ώρα για τραγούδι:
Όποιος αγαπάει ένα πουλί, ένα άστρο, ένα παιδί, αυτός πάντα του βλέπει όμορφα όνειρα κι ο κόσμος γίνεται όμορφος ως πέρα απ’ τον ύπνο του, ως πίσω απ’ τα κλεισμένα μάτια του, ως μέσα στο πιο άγνωστο χαμόγελό του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
«Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δε θα τραγούδαγε» (Πωλ Βαλερύ)
Καλή και δημιουργική απασχόληση!!!!!!!